10.4.3 Aardbevingen
Onze stad bevindt zich aan de rand van het gebied met aardbevingen ten gevolge van de gaswinning. We willen dat inwoners en bezoekers van de gemeente zich veilig voelen in onze stad. We willen dat de economische functie van de stad zich ongestoord verder kan ontwikkelen en dat de stad juist kan profiteren van de investeringen die worden gedaan in het kader van de gaswinning/aardbevingseffecten. Met de komst van de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) in het najaar 2015 is de rol en de positie van de gemeente sterk veranderd. De regie met betrekking tot het versterken en de schadeafhandeling ligt bij de NCG. Als stuurinstrument wordt er gewerkt met een meerjarenprogramma (MJP). Dit programma wordt jaarlijks herijkt en vastgesteld door de betrokken gemeenteraden, provinciale staten en de ministerraad. De bestuurders overleggen in regionaal verband (AB-DB regio) over het brede Gaswinningsdossier.
Hoe staan we ervoor?
Als stad werken wij ook dit jaar weer actief mee aan het opstellen van het Meerjarenprogramma (MJP) 2018-2022, onder andere door onze prioriteiten mee te geven. Gezien de huidige ervaringen met de uitvoering van het MJP kiezen we voor een actievere opstelling. Niet reactief maar proactief. Zodat wij onze doelen op dit dossier kunnen realiseren.
Op 1 januari 2017 is geheel Meerstad binnen de gemeentegrenzen komen te liggen. Vanaf 1 januari 2019 zal Ten Boer (en wellicht ook Haren) door herindeling samengaan met Groningen. Hierdoor zal een deel van de gemeente in de kern van het aardbevingsgebied komen te liggen. Op dit moment werken we al intensief samen met Ten Boer om de voorbereidingen voor de versterkingsoperatie, die onder regie van de NCG wordt uitgevoerd, zo goed mogelijk te laten verlopen voor de betrokken inwoners. De daadwerkelijke uitvoering van de versterkingsoperatie zal pas in 2018 starten.
Het aantal schademeldingen is in de gemeente Groningen in 2017 opgelopen tot bijna 12.000. Hoe het aantal meldingen zich ontwikkelt is lastig te voorspellen. Het melden van schade is afhankelijk van het aantal bevingen en mogelijk ook van de beschikbaarheid van een ruimhartige schadevergoedingsregeling. Op dit moment wordt er met inbreng van de lokale overheden en de maatschappelijke organisaties gewerkt aan een nieuwe onafhankelijke schaderegeling. De NAM trekt zich hiermee terug uit het schadeproces. De verwachting is dat de nieuwe regeling in de tweede helft van 2017 wordt ingevoerd. De NCG is tot nu niet in staat om betrouwbare cijfers te leveren over schademeldingen en afhandeling. Wij blijven hierover in gesprek met de NCG.
Van de oude waardevermeerderingsregeling hebben 2625 Stadjers gebruik gemaakt. Huiseigenaren met een vastgestelde schade van minimaal duizend euro kunnen een verzoek indienen om in aanmerking te komen voor deze regeling. De huiseigenaar ontvangt dan 4000 euro subsidie te besteden aan energiemaatregelen (zonnepanelen, isolatie, energiezuinige ketel, enzovoort). In het eerste kwartaal van 2017 is een nieuwe waardevermeerderingsregeling ingevoerd voor schademeldingen van na 1 januari 2016.
Op 1 juli 2017 heeft de NAM de nieuwe nieuwbouwregeling vastgesteld. De gemeente Groningen is het op twee essentiële punten niet eens met de regeling. De hoogte van de vergoedingspercentages in de percentageregeling en de voorwaarden voor het integraal ontwerpen in de maatwerkregeling. Er is afgesproken met de NAM en NCG dat beide punten worden voorgelegd voor onafhankelijk advies en de uitkomst bindend is. Wij adviseren eigenaren conform de Nationale Praktijkrichtlijn (NPR) aardbevingsbestendig te bouwen en staan op het standpunt dat redelijke meerkosten vergoed dienen te worden.
In 2016 kregen wij als gemeente adviesrecht op het winningsplan van de NAM, in aanloop naar het besluit van de Minister. Het advies is mede opgesteld met provincie, gemeenten, waterschap en de veiligheidsregio. Vervolgens hebben we zienswijze en beroep ingediend. De Raad van State zal begin november 2017 een uitspraak doen.
Wat willen we bereiken in 2018?
- De belangen van de gemeente Groningen en haar inwoners zo goed mogelijk opnemen in het MJP en de uitwerking daarvan;
- Het zorgdragen van een voor Groningen acceptabel gaswinningsbesluit met betrekking tot veiligheid, maatschappelijke- en economische impact;
- Bewerkstelligen dat er een werkbare nieuwbouwregeling komt, waarbij meerkosten als gevolg van de NPR, worden vergoed en er geen vertraging optreedt met betrekking tot nieuwbouwprojecten;
- Een zo groot mogelijke bijdrage leveren aan het realiseren van de gewenste regionale economische structuurversterking, waarbij de energietransitie een belangrijke plaats in neemt;
- Adviseren en faciliteren van de gemeente Ten Boer in het gaswinningsdossier;
- Efficiënt en effectief bijdragen aan de versterkingsopgave in Ten Boer.
Wat gaan we hiervoor doen?
- Input leveren op de MJP-cyclus (totstandkoming, uitvoering en evaluatie). Monitoren van de voortgang en actief meedenken over de uitwerking van de diverse regelingen.
- Het verbinden van het MJP met onze stadse- en regionale programma’s voor:
- Energie/verduurzaming; Kennis/innovatie
- Regionale economie
- Arbeidsmarkt (Werk in zicht)
- Woningvoorraad/woonmilieu en Cultureel erfgoed;
- Samen met de regio we inhoudelijke elementen van de lobby voorbereiden;
- Het deelnemen aan diverse werkgroepen van de NCG om onze kennis en inbreng met betrekking tot de verschillende thema’s en regelingen te waarborgen.
- Naast het actief meedenken volgen van de uitvoering van de regelingen en zo nodig signalen afgeven bij (structurele) stagnatie, zodat dit besproken kan worden in het bestuurlijk overleg;
- We zijn betrokken bij het vervolg van het scholenonderzoek in de stad (Centrum voor Veilig Wonen) en monitoren de aanpak van de hoog risico elementen, zoals bijvoorbeeld schoorstenen, airco’s;
- We geven extra ondersteuning aan het college van Ten Boer met betrekking tot de versterkingsopgave. Naast beleidsadvisering nemen we ook deel aan de verschillende lokale werk- en stuurgroepen ten behoeve van versterkingsopgave in Ten Boer;
- Parallel aan de versterkingsopgave loopt het traject van dorpsvernieuwing. Het versterken c.q. slopen en herbouwen van woningen is zeer ingrijpend maar geeft ook (nieuw) kansen. De door het college van Ten Boer vastgestelde dorpsvisie ‘s moeten samen met de bewoners vertaal worden naar concrete en haalbare voorstellen. Ook moeten de financiële (on)mogelijkheden onderzocht worden.