Begroting 2018

Spoor besparen

Alle energie die we kunnen besparen hoeven we niet op te wekken. Grote besparingen zijn mogelijk in woningen en bij bedrijven en kantoren. De gemeente geeft zelf het goede voorbeeld met een integraal plan voor energiebesparing van het eigen vastgoed (GRESCO). Besparingen zijn goed voor een derde deel van ons einddoel. Dit spoor valt uiteen in wonen (nieuwbouw, huursector, particuliere woningen), bedrijven en de eigen gemeentelijke organisatie.
Voor woningen streven we naar energieneutrale nieuwbouw vanaf 2017. In de bestaande woningen willen we eigenaren stimuleren en faciliteren om zoveel mogelijk energie te besparen. Met bedrijven werken we samen volgens de integrale energiebesparingsaanpak in overeenstemming met het landelijke Energieakkoord. De gemeentelijke gebouwen willen we voor 2035 energieneutraal maken.

Hoe staan we ervoor?

Besparen, deelspoor Wonen

Vanaf 1 januari 2021 moeten alle nieuwe gebouwen in Nederland “bijna energie-neutrale gebouwen” (BENG) zijn. Dit komt voort uit het nationale Energieakkoord en uit de Europese richtlijn EPBD. Wij anticiperen hier al zo veel mogelijk op door nu al energie-neutraal te bouwen of te zorgen dat de woningen geschikt zijn om op termijn energie-neutraal te maken. Ook dit jaar hebben we met de woningcorporaties prestatieafspraken gemaakt over verduurzaming van de sociale woningvoorraad.  In 2016 hebben we er voor gekozen om het loket Groningen Woont Slim te ‘upgraden’, met onder andere een fysieke winkel voor inwoners die energiebesparende maatregelen willen treffen. Zie voor meer details het Programma 8 Wonen.

Besparen, deelspoor Bedrijven

  • In 2017 is het actieprogramma Energiebesparing bij bedrijven opgesteld. Bedrijven en instellingen zijn goed voor 51% van het totale energiegebruik in de gemeente Groningen. Het gaat om 3.144 zakelijke verbruikers, waarvan 886 grootverbruikers. De laatste verbruiken gezamenlijk meer dan 90% van het totale zakelijke energieverbruik. De focus zal de komende jaren worden gelegd op deze groep bedrijven.
  • 39  bedrijven en instellingen hebben de routekaart ‘Groningen Energie-neutraal’ ondertekend en hebben toegezegd bij te dragen aan de versnelling van de energietransitie in Groningen. Ook de 4 bedrijvenverenigingen hebben de kaart ondertekend.

Besparen, deelspoor GRESCO
We zijn de afgelopen twee jaar goed op gang gekomen met de Gresco, de gemeentelijke organisatie om ongeveer 250 gemeentelijke gebouwen te verduurzamen. In 2016 stelde de gemeenteraad het investeringskrediet van de Gresco vast, dat inmiddels per jaar wordt geactualiseerd. Daarnaast is de zonneweide Vierverlaten opgeleverd. Het onderzoek naar 24 grootverbruikende gebouwen is afgerond en voor de aanpak van de eerste 17 is krediet verstrekt. Deze worden de komende tijd uitgevoerd. Voor de overige gebouwen wordt besluitvorming voor eind 2017 verwacht.

Wat willen we bereiken in 2018?

Besparen, deelspoor Wonen
Begin 2017 hebben wij het “Actieplan Groningen aardgasloos in 2035” aan de raad aangeboden. Dit laat zien langs welke lijnen op termijn in de hele warmtevraag van de stad op een duurzame manier kan worden voorzien. De aanpak zal wijkgericht zijn omdat rekening gehouden moet worden met de kwaliteit en typologie van de woningen, en met de bestaande netwerken voor elektriciteit en gas. De verwarming van woningen zal in de toekomst gebeuren met aangevoerde warmte via een warmtenet, door warmtepompen of door een combinatie van warmtepompen met groen gas. In de meeste gevallen is een vergaande verbetering van de isolatie van de woningen nodig. Dit is een arbeidsintensief proces waarbij bewoners, corporaties, wijkverenigingen, netwerkbeheerder, bedrijfsleven en de gemeente concreet te nemen maatregelen kiezen. In Paddepoel-Noord is hiervoor in 2017 al de basis gelegd. Hierbij moeten ook concepten voor financiering worden ontwikkeld. Deze warmteplannen vormen tevens de basis voor ‘energie-omgevingsplannen’ (EOP’s). De verduurzaming van de woningvoorraad is een goede motor voor de “wijkvernieuwing 3.0”. Wij zien dit als de grootste renovatie-opgave na de tweede wereldoorlog. Daarom zullen we een masterplan opstellen zijn waarin we aangeven hoe de verduurzaming van de corporatieve woningvoorraad kan worden gerealiseerd.

Besparen, deelspoor Bedrijven

Om op koers te blijven naar een energie-neutrale gemeente is het wenselijk tussen 2017 en 2035 de energievraag bij bedrijven en instellingen bij benadering met 50% te reduceren. Dit is met afstand de grootste opgave in Groningen Geeft Energie en dat rechtvaardigt de komende jaren een stevige inzet op dit deelterrein. In dit plan worden verschillende acties benoemd waarbij we de focus leggen op de grote verbruikers en  onderscheid maken tussen voldoen aan wet- en regelgeving  en stimulerende acties.

Besparen, deelspoor GRESCO
Vooralsnog kan de GrESCo in 2018 middels SDE+ zonnedaken op gemeentelijk (en eventueel maatschappelijk) vastgoed ontwikkelen. Om ook minder geschikte daken te kunnen benutten zal de onrendabele top gefinancierd moeten worden.

Wat gaan we hiervoor doen?

Besparen, deelspoor Wonen
W een stellen een masterplan op waarin we aangeven hoe de verduurzaming van de corporatieve woningvoorraad kan worden gerealiseerd.

Besparen, deelspoor Bedrijven

  • Energiebesparing bij het bedrijfsleven organiseren wij sinds enkele jaren gebied- en branchegericht. Dat doen we uiteraard in nauwe samenwerking met georganiseerde ondernemers. Dit zetten wij voort op basis van het nieuwe actieprogramma energiebesparing;
  • Voldoen aan wet- en regelgeving door toezicht en handhaving vormt de basis van het programma. Bedrijven en instellingen zijn verplicht om energiebesparende maatregelen te nemen. De bedrijven die niet zelfstandig aan de gang gaan met energiebesparing zullen via toezicht en handhaving alsnog energiebesparende maatregelen moeten treffen. Hiervoor is extra personele capaciteit nodig.
    Deze medewerkers moeten samen met de bedrijven de kansrijke energiebesparende maatregelen in beeld brengen. Op dit moment is nog maar één inspecteur energiebesparing werkzaam voor de gemeente Groningen;
  • Stimulerende acties: waar bedrijven zelf actief met energiebesparing aan de gang gaan en besparingen behalen is toezicht en handhaving niet nodig. Bedrijven kunnen dit zelfstandig oppakken of aansluiten bij het groene bedrijvenregister, of in gezamenlijkheid met de bedrijvenvereniging of een besparingscollectief.
  • (Reguliere) uitvoering Wet milieubeheer (specifiek op onderwijsinstellingen en grote verbruikers), en Europese regelgeving (EED);
  • Bedrijven helpen met het verkrijgen van een SDE+ subsidie voor de realisatie van zonnedaken.
  • Bedrijveninitiatief Energieneutraal Corpus den Hoorn;
  • Ontwikkelingen “Groningen kennisstad”: voorbeelden zijn het samengaan van Energy Valley met de Energy Academy Europe en het Energy Delta Institute op de Zernike Campus Groningen. De Zernike Campus Groningen wordt verder ontwikkeld tot een van de belangrijkste kennisdynamo’s van onze stad en regio. Projecten zijn onder meer Virtual Reality Centre, 3d printing project (in gezamenlijkheid met de Hanzehogeschool Groningen) en Smart Charging;
  • Het SmartGrid project op bedrijventerrein Zuid oost komt in de volgende fase. Hierbij wordt geprobeerd tot balancering van het elektriciteitsgebruik te komen met medewerking van de grootste verbruikers, die bewust systemen af- en aanschakelen;
  • Rijden op waterstof: we participeren in twee Europese projecten. Het Interreg Hytrec2 traject is bedoeld om een aantal voertuigen om te laten bouwen naar waterstof, voor onder andere ons wagenpark. Met de ondertekening van de MoU Fuel Cells and Hydrogen 2 Joint Undertaking zetten we voornamelijk in op samenwerking met andere regio’s (ook Assen en Emmen zijn aangesloten);
  • Tevens zorgt dit project ervoor dat we ons kunnen profileren en dit Europees project zorgt ervoor dat er middelen beschikbaar komen vanuit Europa voor Groningen en omstreken. We werken ook volop samen met de provincies Groningen, Drenthe en Friesland om de waterstofeconomie een boost te geven. Daarnaast wordt ook het elektrisch laden voor ondernemers steeds belangrijker. In 2016 is de eerste taxi-ondernemer begonnen die volledig elektrisch rijdt. Om dit te faciliteren en te stimuleren wordt een snellader geplaatst op een prominente plek op het hoofdstation Groningen. We hebben een verkenning laten uitvoeren naar de mogelijkheden voor waterstof en elektriciteit in mobiliteit en transport. Een visie op duurzame mobiliteit met onder andere de twee sporen elektrisch en waterstof wordt verder ontwikkeld in de komende periode.

Besparen, deelspoor GRESCO

  • Verwarmen openluchtzwembad de Papiermolen door een combinatie van Riothermie en zonneboilers;
  • Kernvastgoed verder voorzien van ledverlichting (als vervolg op het eerste grootschalige project, het Hanzeplein);
  • Sport-accomodaties verder voorzien van ledverlichting. Daarnaast wordt de veldverlichting van alle sport-accomodaties in 2017/2018 verled;
  • Uitvoeren van de scenario’s voor het verduurzamen van 24 energie slurpende gebouwen naar label A. De eerste 17 worden al in 2017 aangepakt;
  • Onderzoek naar meenemen besparing op onderhoud en beheer in de totale kosten bij het energiezuiniger maken van gebouwen; de aanpak van de “24” is daarin een pilot;
  • Het verder exploiteren en doorleveren van het zonnepark Vierverlaten aan Grunneger Power
  • Aanleg van zonnepanelen op kernvastgoed met behulp van SDE+ subsidie;
  • Verder ontwikkelen van het integrale energiemanagement.