4.2.2 Specialistische zorgvoorzieningen
Onder specialistische zorgvoorzieningen verstaan wij geïndiceerde zorg voor kortdurende of complexe interventies. De opgave bij het realiseren van het doel van de transformatie is om zoveel als mogelijk vragen van inwoners laagdrempelig op te lossen met gebruikmaking van basisvoorzieningen (zie beleidsveld 4.1.6 Sociale basisvoorzieningen) en ondersteunende voorzieningen (zie beleidsveld 4.2.1Ondersteunende voorzieningen) en daarmee een kleiner beroep te doen op specialistische zorgvoorzieningen.
Doel van de transformatie van het sociaal domein is een inclusieve samenleving waarin iedereen naar vermogen mee kan doen. Vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) hebben we de wettelijke opdracht om daar waar nodig mensen te ondersteunen in hun zelfredzaamheid en participatie. Daarbij gaan we uit van de volgende inrichting van het sociale domein:Een samenleving met een sterke sociale basis bestaande uit informele sociale verbanden en de sociale inzet van alle vrijwilligers, ondernemers, stichtingen en verenigingen die de gemeente rijk is (spoor 1). (Basis)voorzieningen die openstaan voor alle bewoners (spoor 1). Ondersteuning dichtbij huis die aansluit op de behoefte en mogelijkheden van de inwoners en hun netwerk. Het gaat hierbij met name om langdurige ondersteuning in het alledaagse (spoor 2). Geïndiceerde zorg voor kortdurende of complexe interventies (spoor 3). De opgave bij het realiseren van het doel van de transformatie is om zoveel als mogelijk vragen van inwoners laagdrempelig op te lossen met gebruikmaking van spoor 1 en 2 en daarmee minder een beroep te doen op voorzieningen van spoor 3.
We bieden jeugdhulp waar een jeugdige of zijn ouders dit nodig hebben bij problemen met het opgroeien, de zelfredzaamheid of maatschappelijk participatie. In Groningen willen we:
- De opvoedkracht van ouders en de zelfredzaamheid van jeugdigen versterken zodat ze eventuele problemen zoveel mogelijk binnen het eigen netwerk zelf kunnen oplossen;
- Dat jeugdigen zoveel mogelijk in hun eigen omgeving opgroeien en deelnemen aan het gewone leven. Ondersteuning bieden we in de natuurlijke omgeving. Hiertoe transformeren we het jeugdstelsel;
- Als er (tijdelijk) hulp van buiten nodig is, dat de betrokken jeugdigen en betrokken ouders/opvoeders de begeleiding en ondersteuning krijgen die nodig is. En dat ze daar tevreden over zijn;
- Streven naar het inzetten van minder intensieve specialistische jeugdhulp en het voorkomen van terugval.
De school is een plek om problemen vroeg te signaleren. Gemeenten en schoolbesturen hebben daarbij een eigen verantwoordelijkheid. Gezamenlijk gaan we uit van: één kind, één gezin, één plan, één regisseur en één integrale benadering op het gebied van gezondheidszorg, onderwijs, maatschappelijke ondersteuning en werk & inkomen. Daarom werken we samen op lokale, regionale en provinciale schaal.
Met de volgende indicatoren wordt de voortgang van dit beleidsveld gemeten. Als er geen gegevens beschikbaar zijn/of één maal per twee jaar gemeten worden staat er een streepje.
Indicatoren | Behaald | Behaald 2016 | Begroting 2017 | Beoogd 2018 |
---|---|---|---|---|
% cliënten waarbij de doelrealisatie o.b.v. de uitkomsten uit de ZRM conform de beoogde doelen uit het PVA is * | - | - | - | -** |
% cliënten waarbij sprake is van een duurzame afschaling met betrekking tot. een maatwerk voorziening * | - | - | - | - ** |
% cliënten waarbij sprake is van een duurzame uitstroom uit een maatwerk voorziening o.b.v. een succesvolle beëindiging * | - | - | - | -** |
% cliënten Wmo (18 jaar e.o.) dat zegt door de geboden ondersteuning de dingen die men wil beter te kunnen doen (eigen regie) | - | 77% | 78% | toename |
% cliënten Wmo (18 jaar e.o.) dat zegt door de geboden ondersteuning zich beter te kunnen redden (zelfredzaamheid) | - | 81% | 82% | toename |
% cliënten Wmo (18 jaar e.o.) dat zegt door de geboden ondersteuning een betere kwaliteit van leven te hebben gekregen | - | 75% | 76% | toename |
% cliënten Wmo (18 jaar e.o.) dat zegt dat de geboden ondersteuning past bij de hulpvraag | - | 78% | 80% | toename |
% cliënten Wmo (18 jaar e.o.) dat zegt dat de kwaliteit van de geboden ondersteuning goed is | - | 75% | 79% | toename |
Aantal geïndiceerde vervoer- en woonvoorzieningen | - | 14.201 | 13.359 | - *** |
Aantal geïndiceerde maatwerk voorzieningen individuele ondersteuning | - | 2.645 | 2.280 | - *** |
Aantal geïndiceerde maatwerk voorzieningen groepsgerichte ondersteuning | - | 1.302 | 1.279 | - *** |
Aantal geïndiceerde maatwerk voorzieningen kortdurend verblijf | - | 35 | 19 | - *** |
* nieuwe indicator (=0-meting)
** deze indicator wordt nog nader geoperationaliseerd
*** betreft een kengetal waaraan sec geen prestatie-doel wordt gekoppeld
Hoe staan we ervoor?
Met ingang van 2016 zijn de raamovereenkomsten voor de individuele (met daaraan gekoppeld de algemene voorziening huishoudelijke hulp) en groepsgerichte ondersteuning en kortdurend verblijf van kracht. Deze overeenkomsten lopen tot en met 31 december 2017 en zijn met een jaar verlengd tot en met 31 december 2018.
Voor het doelgroepenvervoer (leerlingenvervoer, Wmo-vervoer en WSW-vervoer) hebben wij een aanbesteding uitgevoerd samen met alle overige Groningse en Drentse gemeenten en de provincies Groningen en Drenthe. Medio 2017 is een overeenkomst afgesloten voor de periode 2018 tot augustus 2022.
Voor de periode 2016 tot en met 2018 hebben we de jeugdhulp gezamenlijk met 22 andere gemeenten aanbesteed. Hiermee zijn alle vormen van jeugdhulp op basis van financiële solidariteit ingekocht. Vanaf 2018 verandert dit en zijn we niet langer financieel solidair voor alle jeugdhulpvormen. Wel hebben we de jeugdhulp weer gezamenlijk via de RIGG ingekocht samen met alle Groninger Gemeenten. Hiermee is opnieuw de continuïteit en de beschikbaarheid van de gewenste jeugdhulp voorzieningen gewaarborgd. En blijven we als Groninger gemeenten gezamenlijk sturen op de beoogde transformatie van het jeugdstelsel. De toegangsfunctie tot gespecialiseerde jeugdhulp en het deel van de ambulante jeugdhulp die we beide vanuit de stichting WIJ laten uitvoeren is geen onderdeel van de gemeenschappelijke inkoop en doen we als gemeente zelf. De gespecialiseerde jeugdhulp wordt daarnaast ook ingezet via verwijzingen huisartsen, medisch specialisten en gecertificeerde instellingen voor jeugdbescherming.
Wij hebben de jongerenaanpak ingezet om de integrale werkwijze jeugdhulp, onderwijs en arbeidsmarkt te realiseren. De pilot School als Wijk is in 2016 geborgd door middel van de inzet van het voortgezet onderwijs (VO) WIJ-team. We organiseren frequente overleggen tussen de contactpersonen onderwijs en de WIJ-teams om de samenwerking te bevorderen. Binnen de Jongeren aanpak speelt de Taskforce Jongeren een centrale rol. De Taskforce biedt onder andere een escalatiemodel voor professionals die met kwetsbare jongeren werken en is bevoegd om oplossingen voor een jongere te forceren als professionals er niet uitkomen. Onderdeel hiervan is ook het (snel) aanpassen van uitvoeringsbeleid als jongeren als neveneffect van dit beleid in de knel raken.
Wat willen we bereiken in 2018?
Rekening houdend met de looptijd van de raamovereenkomsten voor kortdurend verblijf, groepsgerichte en individuele ondersteuning (met daaraan gekoppeld de algemene voorziening huishoudelijke hulp) gaan wij deze voorzieningen in 2018 opnieuw aanbesteden voor de periode vanaf 2019. Overweging daarbij is om de huishoudelijke hulp als apart onderdeel mee te nemen. Bij de inkoop voor 2016 en 2017 hebben we de voormalige eenvoudige AWBZ-begeleiding samengevoegd met de voormalige HH2 tot het product lichte individuele ondersteuning. Bij HH2 was al sprake van gedeeltelijke of gehele overname van de regie van het huishouden. Daaraan hebben wij lichte ondersteuning op andere leefgebieden toegevoegd; bijvoorbeeld de verwerking van post en eenvoudige administratie.
De uitwerking in de praktijk is anders dan we beoogden. In grote lijnen zien we dat de aard van het werk bij de aanbieders die gewend waren huishoudelijke hulp te bieden gelijk is gebleven doordat er geen ondersteuning op andere leefgebieden bij wordt gegeven. De aanbieders die in het verleden de eenvoudige AWBZ-begeleiding gaven leveren nu deze begeleiding met huishoudelijke hulp erbij. Dit gebeurt met de bestaande krachten die hoger geschoold zijn dan voor de voorziening vereist is.
Bij de inkoop van de individuele en groepsgerichte ondersteuning willen we een versnelling van de transformatie bewerkstelligen door aanbieders te selecteren die zich verbinden aan de transformatieopgave. Daarbij willen we een passende bekostiging die prikkelt tot het realiseren van de transformatie.
In 2018 willen we de jeugdhulp aan de hand van een geactualiseerde transformatieagenda verder vernieuwen. We willen waar mogelijk de intramurale zorg verminderen en meer substitutie van zwaardere intensieve zorgvormen door meer ondersteuning en zorg dichtbij. Hiermee willen we bereiken dat jeugdigen zoveel mogelijk in hun eigen omgeving opgroeien en deelnemen aan het gewone leven. Dit zijn meerjarige opgaven die gemonitord worden.
Om deze transformatie opgaven te realiseren wordt het steeds belangrijker om de samenwerking tussen de WIJ-teams (spoor 2) en de specialistische hulp (spoor 3) effectief in te richten; evenals de domein-overstijgende samenwerking binnen de specialistische jeugdhulp.
Om de reeds ontwikkelde jongerenaanpak goed te borgen houden we aandacht voor goede onderlinge relaties met interne en externe partners en zorgen we voor duidelijke en transparante werkprocessen die goed op elkaar aansluiten. Hierbij stellen we de leefwereld van de jongeren centraal en indien nodig zorgen we voor maatwerk. We werken samen aan het doel om jongeren te ondersteunen om (economisch) zelfstandige inwoners van onze stad te worden.
Wat gaan we hiervoor doen?
- Aanbesteden individuele en groepsgerichte ondersteuning, kortdurend verblijf en (algemene voorziening) huishoudelijke hulp. Bij de individuele en groepsgerichte ondersteuning willen we een verbinding leggen met onderdelen van de Participatiewet (gebiedsondersteuningsnetwerk);
- In 2018 gaan we jeugdhulp bieden met vernieuwde producten die via de regionale inkoop jeugdhulp in 2017 tot stand zijn gekomen. Belangrijke onderdeel hiervan is het omvormen van ‘jeugdhulp verblijf’ in een traject waarin verblijf een tijdelijk onderdeel is binnen een integraal ambulant traject.
- We vervolgen de pilot Ondersteuner Jeugd en Gezin en breiden deze uit. Deze functie is een manier om te komen tot een efficiënte toegang tot de jeugdhulp en verbetering van de samenwerking tussen huisarts en WIJ-team. De verwachting is dat de inzet van een Ondersteuner Jeugd bij de huisarts met aandachtsgebied jeugd en gezin verwijzingen naar de specialistische jeugdhulp kan verminderen dan wel voorkomen.
- Aan de hand van de geactualiseerde transformatie-opgaven jeugdhulp van de RIGG en vanuit de sector werken we verder aan de transformatie van het jeugdstelsel:
- Normaliseren en versterken eigen kracht jeugdige/gezin en context en eerder juiste hulp op maat, in aansluiting op de ondersteuningsbehoefte;
- Vergroten van de inzet van intensief ambulante jeugdhulpvormen voor jeugdigen ter voorkoming van inzet van intramuraal aanbod;
- Vergroten van de inzet van gezinsvormen en pleegzorg als alternatief voor intramurale setting;
- Doorlopende zorgarrangementen voor jeugdigen die 18 jaar worden, zowel ambulante vormen als binnen verblijfsvormen;
- Inrichten van kennistafel om samen met professionals en inbreng van jeugdigen en ouders als ‘lerend systeem’ kennis te ontwikkelen over het voorkomen, ontstaan en beïnvloeden van jeugdproblematiek. Zie ook beleidsveld 4.1.3 Positief opgroeien;
- We continueren de acties op verbeterpunten in de integrale ondersteuning aan kwetsbare jongeren in 2018 binnen de bestaande beleids- en werkterreinen zoals Werk en Inkomen, Onderwijs en Jeugdhulp. Zie ook beleidsveld 4.1.3 Positief opgroeien.